Ο Ησίοδος ο Ασκραίος είναι σαν να παραδίδει τη σκυτάλη της έμπνευσης στον Παλαμά και η Μούσα τον βοηθά κι εκείνος γράφει και γράφει μικρά και μεγάλα αριστουργήματα του λόγου.
" Ἡ ποίηση τοῦ Παλαμᾶ εἶναι ἕνας ὠκεανός, ὅπου συναντιοῦνται τὸ ἐπικὸ καὶ τὸ λυρικό, τὸ δραματικὸ καὶ τὸ φιλοσοφικό. Δοκίμασε ὅλους τοὺς ρυθμοὺς καὶ τὰ μέτρα, ὅλες τὶς ἐμπνεύσεις καὶ τραγούδησε τὸ αἰώνιο καὶ τὸ πρόσκαιρο, τὸ μεγάλο καὶ τὸ μικρό, τὸ προσωπικὸ καὶ τὸ ἀντικειμενικό. Τρυφερὸς καὶ λεπτός, ζωγραφικὸς καὶ αἰσθηματικὸς στὰ λυρικά του ποιήματα, ξέρει, ὅμως, κυρίως νὰ γίνεται μεγαλόπνευστος καὶ προφητικὸς μὲ τὰ μεγάλα ποιητικά του συνθέματα. Μέσα σ᾿ αὐτὰ περνάει ἡ δόξα καὶ ἡ τέφρα, ἡ αἴγλη καὶ τὰ ἐρείπια, ἡ μοίρα καὶ τὸ μέλλον τῆς Ἑλλάδας, τῆς αἰώνιας Ἑλλάδας ἀρχαίας - βυζαντινῆς - τουρκοκρατούμενης - ἐπαναστατημένης, ἐλευθερωμένης. "
" Τὴν ἐποχὴ ποὺ παρουσιάστηκε ὁ Παλαμᾶς στὰ ἑλληνικὰ γράμματα, γύρω στὰ 1876, τὴν πνευματικὴ ζωὴ τὴν ἔπνιγε ἡ συμφορὰ τοῦ ἄκρατου ρομαντισμοῦ καὶ τοῦ ἄχαρου καὶ ἄψυχου «ἠθογραφισμοῦ». Ἡ ποίηση ἄψυχη, ρηχή, καὶ ψεύτικη ρητορεία, δὲν εἶχε οὔτε ὕφος, οὔτε οὐσία. Ὅλη ἡ μεγάλη προσφορὰ τοῦ Σολωμοῦ ἔμενε ἄγνωστη κι ἄγονη πνευματικὴ κληρονομιά, ἀχρησιμοποίητη καὶ παραπεταμένη. Ὁ Παλαμᾶς ἔβγαλε τὴν ποίηση ἀπὸ τὸ ἀδιέξοδο. Ἔγινε ὁ ἀνακαινιστὴς κι ἀναγεννητής της, καὶ τῆς ἄνοιξε ξανὰ διάπλατους τοὺς δρόμους της. Ὁ Παλαμᾶς ἦταν γεννημένος ποιητής. "
" Ὁ Παλαμᾶς - γράφει ὁ Κ. Βάρναλης - ἄνοιξε καινούργιους δρόμους καὶ στὴν κοινωνική μας ἐξέλιξη. Κίνησε τὸν τροχὸ τῆς ἱστορίας πρὸς τὰ μπρός, τὴν ἐποχὴ ποὺ ὅλες οἱ δυνάμεις, πολιτικές, ἐκκλησιαστικές, πνευματικές, τραβούσανε τὴν Ἱστορία μας πρὸς τὰ πίσω. Ὁ Παλαμᾶς βρισκόταν μὲ τὴν καρδιὰ καὶ μὲ τὸ νοῦ σὲ ἄμεση καὶ ἀδιάκοπη συνάφεια καὶ μὲ τὰ τωρινὰ συμβάντα καὶ μὲ τὰ μελλούμενα. Ὁ Παλαμᾶς ἐπὶ ἑξήντα χρόνια ἦταν ἡ «ἐθνικὴ φωνή». Τὸν ὀνομάζει: «Πνευματικὸ πατέρα ὅλων» "
Μια επιλογή από το "Ασκραίος" μέσα "Από τα μεγάλα οράματα" που περιλαμβάνει "Η Ασάλευτη Ζωή" του μεγάλου μας ποιητή.
" Κι ήσουν Εσύ που βάσταξες της λύρας μου το ίσο
και μ’ άλλαξες το ριζικό σε νέο και μέγα κάτι,
και το σκαμνί που μου ’δειξες και μού είπες να καθίσω
του θρόνου σου ήταν ένα σκαλοπάτι.
Και μού είπες: «Νά την η Άνοιξη, προσμένει να τη ζέψω
και μ’ άλλαξες το ριζικό σε νέο και μέγα κάτι,
και το σκαμνί που μου ’δειξες και μού είπες να καθίσω
του θρόνου σου ήταν ένα σκαλοπάτι.
Και μού είπες: «Νά την η Άνοιξη, προσμένει να τη ζέψω
στο διαμαντένιο αμάξι μου που θα μας πάει ψηλά,
χελιδονοβασίλισσα στη γη θα ταξιδέψω,
που μια λαχτάρα γίνεται για μας και μια αγκαλιά.
Και θα σταθώ στα ολόχλωρα στα πρώτα μου λημέρια,
το μεταξένιο εργόχειρο, το ξόμπλιο το χρυσό,
της τέχνης θάμα, σε σοφά να ξαναπιάσω χέρια·
όλο τ’ αρχίζω,
και ποτέ δεν έχει τελειωμό.
Του κόσμου τα καρφώνω εκεί τα πρόσωπα όλα, νέα,
τον κόσμο σαν τριαντάφυλλο, τον κόσμο σα γκρεμό,
του κόσμου όχι το φάντασμα· του κόσμου την ιδέα,
τον κόσμο σ’ ένα κοίταμα ριμένο από θεό.
Έλα μαζί μου· νά η ζωή! Θεά σού το προστάζει,
σα λατρεμένο κόνισμα να την ξαναχαρείς,
να μαραζώσεις μ’ όλο της και πάλε το μαράζι,
να ξαναβρείς τα δάκρυα της, το μέλι της να πιεις,
να ιδροκοπήσεις δουλευτής, ταξιδευτής να γείρεις
για ύπνο, που δεν έρχεται, στην πέτρα το κορμί,
και μέσα σ’ όλα μιας πλατιάς αγάπης νά είσαι ο κύρης,
και να ποτίζ’ η αγάπη σου και να θαματουργεί.
Γιατί μαζί μου θά εισ’ εσύ· και θα την ξαναζήσεις,
μ’ όσα κι αν έχει βάσανα, μ’ όσους κι αν κλει καημούς,
μα ελεύτερα και θέλοντας, χωρίς να τη φροντίσεις,
τη ζήση,
σαν ημίθεος κοντά με τους θνητούς.
Εσένα το τραγούδι σου κόσμους τους ήχους κάνει,
να συντροφέψεις του έργου μου την πλάση, έλα μαζί,
δικό μου αν είν’ το χέρι μου, μπορεί να μη μου φτάνει,
νά που ζητάει βοήθεια του μια υπέρτατη φωνή!
Θάμα της τέχνης το έργο μου, σαν το Θηβαίικο κάστρο,
με το τραγούδι τελειωμένο, ακέριο ας απλωθεί! "
Κωστή Παλαμά, Η Ασάλευτη ζωή,
Εν Αθήναις, Εκδόται Ιωάννης Δ. Κολλάρος και ΣΙΑ,
Βιβλιοπωλείον της "Εστίας", 1926 (Τρίτη Έκδοση)
Μες στην "ασάλευτη ζωή" μας, λοιπόν, ας διατηρούμε "μεγάλα οράματα" για τη συνέχεια που μας περιμένει, διότι με τα μικρά δε θα τα βγάλουμε πέρα...
Καλημέρα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιάβασα την ανάρτησή σου εχθές το βράδυ.
Σήμερα το πρωί άκουγα μουσική παρέα με τον πρωινό καφέ μου.
Πιστεύω ότι το τραγούδι που έχω επιλέξει σήμερα ταιριάζει πολύ με το ποίημα που έχει επιλέξει.
https://www.youtube.com/watch?v=kmWCAvCRJ1o
Είναι από τον Mark Knopfler των Dire Straits.(από το 2015).
Μια μπαλλάντα με πολύ ωραίους στίχους.
But in the wild blue yonder
Your star is fixed
In my sky
Just another bar, at a cross roads
So far from home
But that's alright
Whenever I'm going down the dark road
I don't feel alone in the night
There's a place in my heart
Though we're far apart
May you always know?
No matter how long since I saw you
I keep the flame there for you
Wherever I go
They're looking too close up in here
Pulling down the blinds
But they'll let you stay a while
And I'm going, in a while
Now I've got leave you, brother
So this round's mine
Just looking at you, anyhow
You can go on and have another
You wouldn't, call time
I'm gonna say my goodbye's now
There's a place in my heart
Though we're far apart
May you always, know?
No matter how long since I saw you
I keep the flame there for you
Wherever I go
Καλημέρα.
ΔιαγραφήΈνα υπέροχο δώρο, για να ξεκινά κανείς την ημέρα του (το έχω δει από το πρωί, μα τρέχουν διάφορα). Μουσική και στίχοι πολύ όμορφα.
Σ' ευχαριστώ.
"Ὁ Παλαμᾶς ἦταν γεννημένος ποιητής".
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι είναι πολύτιμη η κληρονομιά που μας άφησε.
Δεν είχα διαβάσει το κείμενο του Βάρναλη για τον μεγάλο μας ποιητή. Πολύ ενδιαφέρον!
Στην πεζή μας καθημερινότητα, τέτοιες αναφορές στους μεγάλους μας ποιητές, είναι πολύτιμες. Τους χαιρετισμούς μου Γλαύκη μου!
Τους έχουμε δυστυχώς ξεχασμένους. Αν είχαμε τη διάθεση να τους δούμε από κοντά, θα ανακαλύπταμε θησαυρούς τόσο για εκείνους μέσα από το έργο τους όσο και για εμάς, τους κοινούς θνητούς.
ΔιαγραφήΜόνο και μόνο που με το κύρος του έπεισε για τη δημοτική γλώσσα, ίσως αυτό φτάνει και περισσεύει. Ξεχάστηκα και δεν το ανέφερα στο κείμενο...
Φιλιά, Μαρία μου!