" Κανείς δεν μπορεί να μπει στο ίδιο ποτάμι δύο φορές. " -
" Πόλεμος πατήρ πάντων " -
" ...τα εναντιόδρομα έχουν ενιαία φορά - από τα αντίθετα γεννιέται η ωραιότερη αρμονία " -
Ηράκλειτος
Αφήνω κάτι ακόμη εδώ, ίσως με κάποιο ενδιαφέρον, διότι δε γνωρίζω πότε θα μπορέσω να γράψω πάλι.
Το θέμα αφορά στη μουσική δημιουργία για την οποία μιλά ο αξιόλογος Νότης Μαυρουδής μέσα από "Τρία σημειώματά" του σε άρθρο που βρήκα στο Αντικλείδι.
Όπως στον περισσότερο κόσμο που δεν έχει ασχοληθεί με κάποιο μουσικό όργανο, τη σύνθεση ή ό,τι άλλο σχετικό υπήρχε πάντα και σε μένα η απορία "πώς γράφεται ένα τραγούδι". Σ' αυτό το ερώτημα - που του έθεσαν επίσης φίλοι του Μαυρουδή - απαντά, λοιπόν, στο άρθρο που ακολουθεί με τον τίτλο του και παραπομπή στη σελίδα από όπου έγινε ο δανεισμός:
Στη συνέχεια παραθέτω ορισμένα αποσπάσματα που μου έκαναν περισσότερη εντύπωση...
"Δεν είναι εύκολη μια περιγραφή των «διαδικασιών» πάνω σε μια πνευματική
εργασία, όπου το άυλο στοιχείο πρυτανεύει και ορίζει τα πάντα… Η
μουσική, κατεξοχήν άυλη τέχνη, (την ακούμε, μας συγκινεί και μας
προκαλεί συναισθήματα, αλλά δεν την βλέπουμε, ούτε την αγγίζουμε…)
γεννιέται από την προϋπάρχουσα σχέση τού δημιουργού με το μουσικό όργανο
που παίζει."
"Ο συνθέτης ενός τραγουδιού, οργανώνει το άυλο υλικό του, στηριζόμενος
κυρίως στις λέξεις (τους στίχους) και στο βάθος των νοημάτων τα οποία
κατευθύνουν την δημιουργία τής τελικής ατμόσφαιρας… Ο συνθέτης ψάχνει (η
πιο σωστή λέξη είναι: ανιχνεύει) έναν μελωδικό κώδικα με τις νότες να
ακολουθούν μια πορεία και οι οποίες εν τέλει να σχηματίζουν «ενιαίο
σώμα» με τον στίχο."
"Είναι σαν να βρίσκεσαι σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Πρέπει να βρεις
τρόπους να μπεις και να το φωτίσεις… "
"Στη μουσική όλα λειτουργούν με την φαντασία τών ηχητικών συνδυασμών. Μια
σειρά φθόγγων, μια αρμονία, μια ρυθμική εναλλαγή, δημιουργούν «εικόνα»,
όχι ακριβώς συγκεκριμένη, αλλά τουλάχιστον βάση μιας (μουσικής) σκέψης.
Εδώ, η ηχητική ποιότητα και οι τεχνικές δυνατότητες του μουσικού
οργάνου, παίζουν αποφασιστικό ρόλο! "
"Μια σύνθεση, όπως θα παρατηρείτε, δεν είναι ένα ή δυο πράγματα. Είναι
πολλά και γεννιούνται παράλληλα. Είναι μια επίπονη (πνευματικά) εργασία
και έχει ανάγκη από «επιστράτευση» όλων των αισθήσεων, των εμπειριών και
των πνευματικών καταβολών που έχουν φωλιάσει μέσα μας κατά τη διάρκεια
όλης μας της ζωής."
"Ο κάθε δημιουργός έχει έναν δικό του τρόπο να ξεδιπλώνει από μέσα του το
συναίσθημα, τη γνώση ή το βίωμα. Υποθέτω πως δίχως αυτά (και άλλα πολλά
βεβαίως) δεν μπορεί να υπάρξει δημιούργημα. Το τελευταίο, για να
μπορέσει να λάβει υπόσταση και να ανθήσει, χρειάζεται δουλειά, πολλή
δουλειά, χρειάζεται ένταξη, αισθητική έκφραση, να λαμβάνεις υπόψη σου
την πραγματικότητα, αλλά να πηγαίνεις και παραπέρα από μια απλή
προσαρμογή στο κοινωνικό περιβάλλον και στη χώρα όπου έχεις επιλέξει να
ζεις και να κινείσαι."
"...η λαϊκή δημιουργία γινόταν από απλούς αγράμματους ανθρώπους, οι οποίοι
κάθε άλλο ήταν εξοπλισμένοι με τα εργαλεία που προανέφερα. Εκείνοι οι
δημιουργοί κατάφεραν και έφτιαξαν στέρεα τραγούδια, δεμένα όχι μόνο με
την εποχή τους, αλλά μέσα από αυτά ανέδειξαν επιτυχώς και την
καθημερινότητά τους. Διέθεταν το ένστικτο και την δέουσα όσφρηση να
«φωτογραφίζουν» εποχές και καταστάσεις."
"Είτε με αρωγό την τεχνολογία, είτε με ένα μόνο όργανο, ο δημιουργός
δύσκολα θα μπορέσει να λειτουργήσει όπως παλιά. Πάντοτε είναι αναγκαία
η… ερωτοτροπία με ένα όργανο το οποίο θα γεννήσει και θα εκφράσει τις
μουσικές σκέψεις, που θα δώσουν ύπαρξη στη δημιουργία (αυτό ας το
ονομάσουμε: «Έμπνευση»)"
"Η έμπνευση είναι αποτέλεσμα καλλιέργειας και δουλειάς και όχι
στιγμιαίας… φώτισης από κάποιο θεϊκό πνεύμα… Έρχεται μέσα από το βάθος
τού ανθρώπου και φανερώνει όλη την υπόσταση, το ταλέντο, την
προσωπικότητα, την πνευματικότητα, τις όποιες ευαισθησίες, καθώς και τις
αισθητικές επιλογές εκείνης τής πλευράς της ζωής στην οποία αποφασίσαμε
να ταχθούμε…"
"Περιττό να υποστηρίξω πως το θέμα των
«μυστικών» τής σύνθεσης είναι ανεξάντλητο! Στοιχεία ορατά και αόρατα
είναι μέσα στα «μυστικά» και ουδείς μπορεί να φωτίσει άπλετα μια τέτοια
«μυστηριακή» διαδικασία…
Ποιος ξέρει; Ίσως εκεί να βρίσκεται και η μαγεία του θέματος. Στο ανεξήγητό του…"
Θεωρώ ότι και μόνο από τα αποσπάσματα παίρνει κανείς μια ιδέα για το πώς ένας δημιουργός εργάζεται επάνω στους στίχους και τις νότες και φτάνουμε εμείς ως ακροατές να απολαμβάνουμε συνήθως μικρά ή μεγάλα θαύματα!
Αξίζει όμως να διαβαστεί ολόκληρο το κείμενο, καθώς αναφέρει πολλά περισσότερα κι ενδιαφέροντα, όπως και για το πως αισθάνθηκε και λειτούργησε όταν του δόθηκε να συνθέσει "Το πρωινό τσιγάρο", που έχω παρακάτω... (μαζί με ένα ακόμη δικό του και ένα γνωστό μουσικό κομμάτι που αποδίδουν με τις κιθάρες τους παρέα με τον Παναγιώτη Μάργαρη)
Ένα ποίημα ήταν αφορμή για να γράψω πάλι εδώ, όμως αυτή την φορά το πήγα λίγο παραπέρα ανταμώνοντας τον λόγο με τη μουσική και την εικαστική τέχνη, όπως μου ταίριαξε εμένα στο νου φυσικά (γιατί μπορεί να είναι και άκυρος ο συνδυασμός).
Ποίηση από τον Τάσο Λειβαδίτη, έναν δημιουργό που τρέφει βαθιά επιθυμία για έναν καλύτερο κόσμο που θα περιλαμβάνει όλους τους ανθρώπους, έναν ποιητή που αποζητά στο έργο του με πάθος την ομορφιά της ζωής και την ευτυχία του κόσμου. Από τη μία ξεσηκώνει τους ανθρώπους να παλέψουν για ένα πιο φωτεινό μέλλον και από την άλλη συντρίβεται κάτω από την ήττα των οραμάτων του δίχως να εγκαταλείπει την αγάπη για τη ζωή. Ηρωικός μα και απίστευτα ερωτικός (πήρα λίγα στοιχεία από γραπτό αφιέρωμα στον ποιητή του Στράτου Κερσανίδη).
Ο πίνακας συνοδεύει το ποίημα και την απουσία...
"Τα χέρια μου είναι δυο βαριά άχρηστα ζώα
αφού δε σ' αγκαλιάζουν, μισώ τα μάτια μου
που πια δεν καθρεφτίζουν το χαμόγελό σου
θα 'θελα να συντρίψω με τις γροθιές μου
τους δρόμους, τα λεωφορεία, τα τραμ
που κάποτε μας πήγαιναν στην ευτυχία
και να φτιάξω μια πόλη ερειπωμένη
απ' την πελώρια απουσία σου..."
Η μουσική πέφτει σαν βροχή να αγκαλιάσει τη γη, να αγκαλιάσει όσα δεν φτάνουν αυτά "τα χέρια" που "είναι δυο βαριά άχρηστα ζώα"...
Κι αναρωτιέται κανείς αν εκεί που υπάρχει ο έρωτας, ξεκινά ίσως και ο πόνος...
Το μόνο σίγουρο είναι ότι τα συναισθήματα που φέρνει μαζί του μοιάζουν θάλασσα έτοιμη να πλημμυρίσει κάθε κύτταρο...
Και δεν γλιτώνει ουδείς εμπρός στην ορμή ή την ανεμπόδιστη ροή του υδάτινου στοιχείου, τόσο στην παρουσία όσο και στην απουσία...
Έπειτα από τη μελαγχολία που προκαλεί το ποίημα και οι μουσικές επιλογές, νομίζω είναι ορθή μια μικρή απόδραση πάλι μέσα από το υγρό στοιχείο της φύσης, αλλά με την αληθινή του όψη και με τη συνοδεία κατάλληλης μουσικής! Ο πίνακας μάλιστα που ταιριάζει κατά τη γνώμη μου στο μουσικό κομμάτι που ακολουθεί είναι εκείνος της αρχικής εικόνας της ανάρτησης. Έτσι, για να ακολουθήσουμε και την βαθιά πίστη του ποιητή στην ζωή, την ομορφιά και την ευτυχία που κρύβεται σε άπειρα σημεία...
@@ Όλοι οι πίνακες είναι του Alex Alemany(κλικ) , του οποίου άλλη μια όμορφη δημιουργία είχα αναρτήσει κάποιο καλοκαίρι...
Ψάχνοντας χαλαρά για εικόνες στο διαδίκτυο (για άλλο θέμα) μού τράβηξαντην προσοχή αυτά που ακολουθούν. Τα συμμάζεψα και τα έφερα, ενώ για άλλα ήθελα να γράψω. Μου συμβαίνει συχνά και ενδίδω στη ροή των πραγμάτων, καθώς πάντα έχει κάτι να πει μια τέτοια κίνηση.
"Ο ασφαλέστερος τρόπος να δεις αν έχει κάποιος φιλότιμο, είναι να του δώσεις εξουσία."
"Από όλους τους ανθρώπους, οι πιο κακοί και άξιοι της πιο μεγάλης τιμωρίας είναι εκείνοι, που όσα οι ίδιοι είναι ένοχοι, τολμούν να κατηγορούν γι' αυτά τους άλλους." - Ισοκράτης
"Ίσως γιατί το δίκιο είναι υλικό ζωής, αργής καύσεως. Χρειάζεται να ωριμάσει στον χρόνο για να βρει την αξία του. Αλλιώς είναι ένα πρόσκαιρο πυροτέχνημα. Κάνει φασαρία, αλλά δεν έχει ένταση και διάρκεια."
Το καλύτερο από τον αξέχαστο, γλυκό, "καλό μας άνθρωπο"...
Περιμέναμε και... περιμέναμε για λίγη ελευθερία κινήσεων τόσο μα τόσο καιρό, περιμένουμε και περιμένουμε για μια βουτιά σε λίγο πιο κρυστάλλινα νερά, όμως εκεί που που είπαμε ότι ήρθε η ώρα της μικρής (ψευδαισθητικής έστω) ανάσας, να τες πάλι οι απαγορεύσεις και οι περιορισμοί. Αμάν, και τελειωμό δεν έχουν! Αν προσθέσει κανείς και όσα νομοθετούνται με το στανιό κι όλα τα ζαβά που συμβαίνουν καθημερινά (κι ακούμε στα νέα), είναι σαν να μας πλακώνει ένα βαρύ κύμα όπου με ένα γενναίο αναποδογύρισμα μας οδηγεί στον πάτο της αγαπημένης θάλασσας. Όταν το λαχταριστό υγρό στοιχείο μετατρέπεται σε εφιάλτη...
Αναμένοντας, λοιπόν, με αρκετή ίσως ανυπομονησία, την πρώτη αληθινή βουτιά στα ολόδροσα νερά, μελετάμε λίγη ποίηση (σχετική με το θέμα) και απολαμβάνουμε μουσική, μια και είναι ορισμένα από αυτά που μπορούμε να κάνουμε δίχως να λάβουμε την άδεια κανενός, δίχως να απαιτείται κάρτα ελευθέρας...
Μια μικρή σημείωση... Α, κι αν κάποιος επιθυμεί να δοκιμάσει πολύ παγωμένα νερά, ας προσπαθήσει μια τολμηρή βουτιά σε ένα μεγάλο (καθαρό) ποτάμι μας! Εκτός, κι αν είναι κάτι ήδη δοκιμασμένο 😊!
Υπολογισμένη αναβολή
Ωραία που βγαίνει το πλοίο απ' το λιμάνι.
Ρόδινος ο καπνός του μες στη χρυσόσκονη του δειλινού.
Λοιπόν, όσες φορές κι αν σε αρνήθηκαν ή κι αν αρνήθηκες,
ένα άσπρο σπίτι πάνω στο λόφο ζητάει τη ματιά σου,
ένα παιδί βρέχει τα πόδια του στη θάλασσα χαμογελώντας,
ένα πουλί τη νύχτα τραγουδάει και για σένα.
Λοιπόν, ας αναβάλουμε και πάλι, ας ενθρονίσουμε
αυτή τη μικρή πεταλούδα στο ραγισμένο τζάμι.
Γιάννης Ρίτσος
(Συλλογή "Τα αρνητικά της σιωπής", 1987)
Από την αρχή του κόσμου
Θυμάμαι ήταν θάλασσα.
Πέρναγε το νερό στα χέρια σου.
Θυμάμαι είπα κρυώνω.
Κι ήταν καλοκαίρι και σώματα, εκατομμύρια κουκκίδες άμμου.
Ο ήλιος έμοιαζε μικρός, αφού κρυβόταν πίσω απ' το λαιμό σου.
Κι ύστερα όλη αυτή η σκέψη για τις ιστορίες.
Απ' την αρχή του κόσμου και μετά.
Πώς πέφτανε στα μάτια μου. Σταγόνες.
Κανονικά, είπα, θα έπρεπε να υπάρχει κάπου εδώ
ένα μονοπάτι από λέξεις που πάει στο βυθό.
Κι ίσως, ίσως πιο μέσα κι από εσένα.
Ειρήνη Μαργαρίτη
(Από τη Συλλογή "Φλου", εκδ. Σαιξπηρικόν, 2019)
Θυμάμαι ήταν θάλασσα. Πέρναγε το νερό στα χέρια σου.
Θυμάμαι είπα κρυώνω. Κι ήταν καλοκαίρι και σώματα,
εκατομμύρια κουκκίδες άμμου. Ο ήλιος έμοιαζε μικρός, αφού
κρυβόταν πίσω απ’ το λαιμό σου. Κι ύστερα όλη αυτή η σκέψη
για τις ιστορίες. Απ’ την αρχή του κόσμου και μετά. Πως πέφτανε
στα μάτια μου. Σταγόνες. Κανονικά, είπα, θα έπρεπε να υπάρχει
κάπου εδώ ένα μονοπάτι από λέξεις που πάει στο βυθό. Κι ίσως
ίσως πιο μέσα κι από εσένα.
Ό,τι ακολουθεί σε αυτή την ανάρτηση είναι καθαρά για ψυχαγωγικούς λόγους, ώστε να αποφευχθούν οι παρεξηγήσεις... 😊
Είδα με τον καιρό ότι προκοπή δε γίνεται, φραγκάκια δε βγάζει το ταπεινό "μαγαζάκι", οπότε κάτι άλλο οφείλει να κάνει για να σταθεί ενεργό κι ακμαίο! Εξάλλου, δε δικαιούμαι που δε δικαιούμαι τα 150 ευρουδάκια, λόγω της σοβαρής απόστασης από αυτές τις ηλικίες που θα γλυκαθούν από δαύτο (μόνο μην το ξεχάσουν), δεν έχω έστω κάποιες δωροκάρτες, βρε παιδάκι μου, για αγορά καλλυντικών, αξεσουάρ ή άλλων γυναικείων ειδών, έτσι, για να πω κι εγώ ότι κάτι έλαβα μέσα σε τόση ταλαιπωρία!
Κάθισα και σκέφτηκα, λοιπόν, να "αναβαθμίσω" τις υπηρεσίες στο καφενεδάκι της συμφοράς. Πώς; Μα, με τον πιο απλό τρόπο κι εντελώς ανέξοδα! Καφές σερβίρεται, δε σερβίρεται; Ε, για ποιο λόγο να μην "λέω" και το φλυτζάνι στη συνέχεια...(με το αζημίωτο, βεβαίως βεβαίως);
Ναι, πολύ καλά διάβασες και μην τρίβεις τα ματάκια σου! Τι, θα μείνει εκτός μόδας ο χώρος εδώ; Α πα πα!
Ούτως ή άλλως, κάπως έτσι σχεδιάζεται κάθε κίνηση σε αυτή την χώρα, όπου για να μην πολυζορίζεται το μυαλουδάκι των υπεύθυνων (ανεύθυνων) τιμονιέρηδων του καραβιού μας, καταφεύγουν σε μάγισσες, σε χαρτορίχτρες και πάνω απ' όλα και με τιμή στις πολυαγαπημένες καφετζούδες. Όσα βγάλει στη φόρα το φλιτζάνι, αυτά και θα ακολουθηθούν τυφλά και με απόλυτη πίστη στην επιτυχία τους... (τύφλα δικιά μας, δηλαδή)!
Τώρα, αν κάποιος δεν πίνει ελληνικό καφέ, μπορεί να πιει τσάι και να του "διαβάσω" τα φύλλα στον πάτο... "Περγαμηνές" δεν έχω, όπως έλεγε η Βασιλειάδου στην περίφημη ταινία "Η καφετζού" - μαύρα μεσάνυχτα έχω - όμως μην το πείτε πουθενά, αφού θα εκπαιδευτώ κατάλληλα, για να σώσω τον αγαπημένο μου χώρο, θυσία θα γίνω 😂 - όπως γίνονται για εμάς οι πολιτικοί αυτού του τόπου...😋!
Λίγη γνώση από τη "Μηχανή του Χρόνου" για την ιστορία του διαβάσματος του φλιτζανιού:
Αν το πάρεις απόφαση, ετοιμάσου να πιεις το καφεδάκι σου ακολουθώντας τις οδηγίες της απολαυστικότατης καφετζού του ελληνικού κινηματογράφου...
Μόνο νύχτα να μην μου έρθεις, γιατί τέτοιες ώρες δεν "διαβάζουν" τα φλιτζάνια, εκτός αν επιθυμείς να μελετήσουμε από κοινού τα φυλλαράκια δυόσμου από κανένα μοχίτο 😂😂
Και τώρα, άντε να μαντέψουμε τι πρόκειται να συμβεί παρακάτω στο τρελοβάπορό μας και στο πλήρωμά του... "Μεγάλη πόρτα θα διαβεί" (ουφ, στενούρα βλέπω), "δρόμο θα κάνει" (ναι, αυτόν με τις λεύκες), "λεφτά θα πάρει" (μπα, θα δίνει ισοβίως), "θα παντρευτεί" (μμμ, με κανένα ζαβό θα αλυσοδεθεί);
💓 Ειδική προσφορά του "καταστήματος" η "ανάγνωση" του φλιτζανιού στη θάλασσα, εξαιτίας της αφόρητης ζέστης!!!
@@ Μια τέτοια διαδικασία προϋποθέτει χαλαρή κι ευχάριστη ατμόσφαιρα, που θα την προσφέρει η ακόλουθη συλλογή μουσικών κομματιών της Ella Fitzerald...