Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 2025

Χωρίς ανόητες εξηγήσεις κι άλλα περιττά

Κάποτε, μες στο βράδυ της άνοιξης, ένα παιδί σηκώνεται και φεύγει ανεξήγητα
χωρίς κανείς να το μαλώσει· σηκώνεται αργά, απροειδοποίητα,
εκεί που καθόταν ήσυχα στο χώμα
κι η θέση του στο χώμα μένει ζεστή
και το σχήμα της στάσης του αχνίζει ακόμη στο δροσερόν αέρα
σχηματίζοντας ένα άλλο παιδί από υπόλευκη ζέστα. Τότε ολόγυρα
μαζεύονται, σα γύρω από μιαν άσπρη φωτιά, τα μικρά πρόβατα
να ζεσταθούνε· και λίγο πιο πέρα
ένα ψηλό, ολομόναχο, άσπρο άλογο
φέγγοντας όλο κάτω απ’ την αστροφεγγιά
κλαίει με μεγάλα, κατάφωτα δάκρυα, κρατώντας ολόρθο το κεφάλι του.

                     Σχήμα της απουσίας-ΙΙΙ, Γιάννης Ρίτσος (Μάρτης 1958) 

 

Ποτέ δε φεύγουν τα νεκρά παιδιά απ’ τα σπίτια τους,
τριγυρίζουν εκεί, μπλέκονται στα φουστάνια τής μητέρας τους
την ώρα που εκείνη ετοιμάζει το φαΐ κι ακούει το νερό να κοχλάζει
σα να σπουδάζει τον ατμό και το χρόνο. Πάντα εκεί –

Και το σπίτι παίρνει ένα άλλο στένεμα και πλάτεμα

σάμπως να πιάνει σιγαλή βροχή
καταμεσής καλοκαιριού, στα ερημικά χωράφια.
Δε φεύγουν τα νεκρά παιδιά. Μένουν στο σπίτι
κι έχουν μια ξέχωρη προτίμηση να παίζουν στον κλεισμένο διάδρομο
και κάθε μέρα μεγαλώνουν μέσα στην καρδιά μας, τόσο
που ο πόνος κάτω απ’ τα πλευρά μας, δεν είναι πια απ΄τη στέρηση
μα απ’ την αύξηση. Κι αν κάποτε οι γυναίκες βγάζουν μια κραυγή στον ύπνο τους,
είναι που τα κοιλοπονάνε πάλι.

                    Σχήμα της απουσίας-ΙΙ Γιάννης Ρίτσος (Μάρτης 1958)

 


 

Μετά από τα παραπάνω - και δίχως άλλες εξηγήσεις - όποιος θέλει να καταλάβει, θα καταλάβει... 



Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2025

Το να σιχτιρίσει κανείς δεν φτάνει πια...

Γκώσαμε πια από την κραιπάλη και την ασυδοσία στον τόπο μας, που γδέρνουν το πετσί μας μα και την ψυχή μας απ' άκρη σ'  άκρη. Φτασμένα όλα σε τέτοιο βαθμό που το να σιχτιρίσει κανείς μοιάζει ταπεινή οδοντόκρεμα. Συντεταγμένο "ουστ" είναι αναγκαίο πριν μας αποτελειώσει το παράλογο που βαφτίζεται λογικότατο, δηλαδή σε φτύνω στη μάπα κι εσύ οφείλεις να το δεχτείς λέγοντας κι "ευχαριστώ"!

Έτσι, μέσα από όλα αυτά και την πρόσφατη απώλεια του ανεπανάληπτου συγγραφέα, Τομ Ρόμπινς, ναι, εκείνου που έγραψε τον περίφημο "Τρυποκάρυδο", "Το άρωμα του ονείρου", "Ακόμα και οι καουμπόισσες μελαγχολούν ", "Ο χορός των εφτά πέπλων" κ.ά., ένιωσα ότι ο τρόπος γραφής του είναι ταιριαστός σε όσα ζούμε. Σαρκαστικός, πηγαίος, συχνά με αισχρό χιούμορ (όμως μοναδικό) μα πάνω απ' όλα χαοτικός, όπου με τη χειμαρρώδη φύση του σε κάνει να κατανοείς τα ακατανόητα αφήνοντάς σου μια γλυκόπικρη γεύση.

Πιθανόν θα ήταν χρήσιμο να εκτιμήσουμε κάπως την "τρέλα" του, βλέποντάς την ως εφόδιο για τα παράλογα που λέγαμε παραπάνω... Δίχως ετούτη δεν προχωρά κανείς για κάτι καλύτερο, αλλά μένει στάσιμος, βαλτωμένος και πάντα με τη χλεύη επάνω του κολλημένη σαν τσιρότο (μάλλον για τα τις πληγές που του άνοιξαν)!

Κι ένα απόσπασμα (ίσως ενδιαφέρον):

" Η αναζήτηση του πόνου θεωρείται όχι μόνο αξιέπαινη αλλά και ηρωική, ενώ η αναζήτηση της χαράς θεωρείται άνευ σημασίας. Αυτή η στάση μου φαίνεται σχεδόν παράφρων. Γιατί υπάρχει μεγαλύτερη αξία στον πόνο, απ' ότι στη χαρά; Αυτό δε σημαίνει ότι ο πόνος, ο θυμός και η ματαίωση, δε μπορούν να μας διαμορφώσουν ή ότι δεν πρέπει να τα αναζητούμε, απλώς θέλω να ρωτήσω γιατί αυτά τα συναισθήματα πρέπει να αναζητούνται, ενώ η χαρά αποκλείεται.

Αυτό εν μέρει οφείλεται σε μια επικρατούσα αίσθηση, ιδιαίτερα στους ακαδημαϊκούς και δημοσιογραφικούς κύκλους, ότι απλούστατα δεν είναι της μόδας να είσαι θετικός απέναντι στη ζωή. Μερικοί κριτικοί προτιμούν βιβλία που αντικατοπτρίζουν τις δικές τους νευρώσεις, τη δική τους δυστυχισμένη ζωή. Με τα χρόνια η φράση ''Δε χάνουμε με τίποτα το κέφι μας'' έχει γίνει περίπου το σύνθημά μου. Ουσιαστικά, η φράση αυτή περιγράφει μια ανυπότακτη στάση, μια άρνηση να πάθουμε κατάθλιψη από γεγονότα που δε μπορούμε να ελέγξουμε.

Αντικατοπτρίζει την πεποίθηση ότι η ζωή είναι μικρή για να τη σπαταλάμε με τον θυμό ή την πικρία που μπορεί εύκολα να δημιουργηθεί ως αντίδραση, στην εποχή ή στην περιοχή στην οποία έχουμε βρεθεί εντελώς τυχαία. Πρέπει να αναγνωρίσουμε την αδικία και τα δεινά που αφθονούν στον κόσμο και να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τα ανακουφίσουμε, όμως ταυτόχρονα να επιμένουμε να περνάμε καλά."

                              Από το βιβλίο "Συζητήσεις με τον Τομ Ρόμπινς"

 


 

 Άντε, και βοήθειά μας, γ@$# την τρέλα μου!