Αισθησιασμός από τον Γιάννη Ρίτσο

"Αυτό είναι μια τόλμη, να πεις τα πράγματα με το όνομά τους."

"Κι ακόμη ένα μέτρο της αξίας ενός έργου είναι ο βαθμός του αισθησιασμού που υπάρχει στο έργο."

                                                            Γιάννης Ρίτσος

Ο Ρίτσος θεωρεί ότι είναι υποχρέωση τού κάθε καλλιτέχνη να λέει τα πράγματα με το όνομά τους ξεφεύγοντας από τη σεμνοτυφία και τους δήθεν καλούς τρόπους. Πιστεύει ότι είναι μια ψεύτικη γλώσσα αυτή που δεν αξιοποιεί τον λόγο που χρησιμοποιεί στην καθημερινότητά του ο απλός άνθρωπος, τη γλώσσα που μιλιέται στους δρόμους. Που σε εξιτάρει, που ερεθίζει κι εσένα τον ίδιο όταν λες τα πράγματα όπως είναι.

Η αξία ενός έργου υπολογίζεται και από τον βαθμό του αισθησιασμού που αναδύει, καθώς, όπως λέει ο ποιητής, ο εγκέφαλος τροφοδοτείται από τις αισθήσεις. 

                                                                       Πηγή

Μου αρέσει πολύ αυτή η προσέγγιση της ποίησης και της τέχνης γενικά από τον σπουδαιότατο ποιητή μας - που έζησε στο πετσί του την σκληρή πραγματικότητα, αλλά δεν έχασε την ανθρωπιά, την ευαισθησία και τον λυρισμό του. Από αυτή την καθημερινότητα έρχεται η έμπνευση και σ' αυτή απευθύνεται. Για μένα είναι δείγμα ελεύθερου πνεύματος να μπορεί κανείς να μιλά χωρίς αναστολές μέσα από την τέχνη, δίχως φυσικά να προσβάλει κανέναν. 

Όσο για τον αισθησιασμό πιστεύω ότι ένα έργο είναι πλήρες, όταν διεγείρει όσες περισσότερες αισθήσεις μπορεί. Σε αυτή την περίπτωση, πέρα από όποια μηνύματα περάσει στον αποδέκτη, θα μείνει αξέχαστο, γιατί θα έχει απευθυνθεί και στις αισθήσεις του, των οποίων η καταγραφή στον εγκέφαλο είναι ισχυρότερη από κάθε τι. 

Στον Ρίτσο θα επανέλθω κάποια στιγμή, διότι είναι πολύ αγαπημένος μου! Ας τον απολαύσουμε μέσα από την ερωτική και αισθησιακή του ποίηση.

 

Γυμνὸ σῶμα

Ι.

Εἶπε:
ψηφίζω τὸ γαλάζιο.
Ἐγὼ τὸ κόκκινο.
Κι ἐγώ.
Τὸ σῶμα σου ὡραῖο
Τὸ σῶμα σου ἀπέραντο.
Χάθηκα στὸ ἀπέραντο.
Διαστολὴ τῆς νύχτας.
Διαστολὴ τοῦ σώματος.
Συστολὴ τῆς ψυχῆς.
Ὅσο ἀπομακρύνεσαι
Σὲ πλησιάζω.
Ἕνα ἄστρο
ἔκαψε τὸ σπίτι μου.
Οἱ νύχτες μὲ στενεύουν
στὴν ἀπουσία σου.
Σὲ ἀναπνέω.
Ἡ γλῶσσα μου στὸ στόμα σου
ἡ γλῶσσα σου στὸ στόμα μου-
σκοτεινὸ δάσος.
Οἱ ξυλοκόποι χάθηκαν
καὶ τὰ πουλιά.
Ὅπου βρίσκεσαι
ὑπάρχω.
Τὰ χείλη μου
περιτρέχουν τ᾿ ἀφτί σου.
Τόσο μικρὸ καὶ τρυφερὸ
πῶς χωράει
ὅλη τὴ μουσική;
Ἡδονή-
πέρα ἀπ᾿ τὴ γέννηση,
πέρα ἀπ᾿ τὸ θάνατο.
Τελικὸ κι αἰώνιο
παρόν.
Ἀγγίζω τὰ δάχτυλα
τῶν ποδιῶν σου.
Τί ἀναρίθμητος ὀ κόσμος.
Μέσα σε λίγες νύχτες
πῶς πλάθεται καὶ καταρρέει
ὅλος ὁ κόσμος;
Ἡ γλῶσσα ἐγγίζει
βαθύτερα ἀπ᾿ τὰ δάχτυλα.
Ἑνώνεται.
Τώρα
μὲ τὴ δική σου ἀναπνοὴ
ρυθμίζεται τὸ βῆμα μου
κι ὁ σφυγμός μου.
Δυὸ μῆνες ποὺ δὲ σμίξαμε.
Ἕνας αἰῶνας
κι ἐννιὰ δευτερόλεπτα.
Τί νὰ τὰ κάνω τ᾿ ἄστρα
ἀφοῦ λείπεις;
Μὲ τὸ κόκκινο τοῦ αἵματος
εἶμαι.
Εἶμαι γιὰ σένα.
                                                                   Ἀθήνα 24.9.80

                                       Από τη συλλογή τα "Ερωτικά"

"Τὸ ξέρω πὼς καθένας μοναχὸς πορεύεται στὸν ἔρωτα,
μοναχὸς στὴ δόξα καὶ στὸ θάνατο.
Τὸ ξέρω. Τὸ δοκίμασα. Δὲν ὠφελεῖ.
Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου."

                                Από τη Σονάτα του Σεληνόφωτος