Σάββατο 25 Νοεμβρίου 2017

"Σοφοί δε προσιόντων" και άλλα σοφά


Σοφοί δε προσιόντων

"Θεοί μεν γαρ μελλόντων, άνθρωποι δε γιγνομένων, σοφοί δε προσιόντων αισθάνοντα"
                Φιλόστρατος, Τα ες τον Τυανέα Απολλώνιον, VIII, 7

Οι άνθρωποι γνωρίζουν τα γινόμενα .
Τα μέλλοντα γνωρίζουν οι θεοί,
πλήρεις και μόνοι κάτοχοι πάντων των φώτων.
Εκ των μελλόντων οι σοφοί τα προσερχόμενα
αντιλαμβάνονται. Η ακοή

αυτών κάποτε εν ώραις σοβαρών σπουδών
ταράττεται. Η μουσική βοή
τούς έρχεται των πλησιαζόντων γεγονότων.
Και την προσέχουν ευλαβείς. Ενώ εις την οδόν
έξω, ουδέν ακούουν οι λαοί.



Η Σατραπεία 

Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένος
για τα ωραία και μεγάλα έργα 
η άδικη αυτή σου η τύχη πάντα
ενθάρρυνσι κ' επιτυχία να σε αρνείται
να σ' εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες,
και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες.
Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις
(η μέρα που αφέθηκες κ' ενδίδεις),
και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα,
και πιαίνεις στον μονάρχη Αρταξέρξη
που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του,
και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια.
Και συ τα δέχεσαι με απελπισία
αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις.
Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι' άλλα κλαίει
τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών,
τα δύσκολα και τ' ανεκτίμητα Εύγε,
την  Αγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους.
Αυτά που θα στα δώσει ο Αρταξέρξης,
αυτά που θα τα βρεις στη σατραπεία
και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις.

Μονοτονία

Την μια μονότονην ημέρα άλλη
μονότονη, απαράλλακτη ακολουθεί. Θα γίνουν 
τα ίδια πράγματα, θα ξαναγίνουν πάλι - 
η όμοιες στιγμές μάς βρίσκουνε και μάς αφήνουν.

Μήνας περνά και φέρνει άλλον μήνα.
Αυτά που έρχονται κανείς εύκολα τα εικάζει,
είναι τα χθεσινά τα βαρετά εκείνα.
Και καταντά το αύριο πια σαν αύριο να μη μοιάζει.


Όσο μπορείς 

Κι να δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στις πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πιαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ' εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική.


 Επιθυμίες

Σαν σώματα ωραία νεκρών που δεν εγέρασαν
και τάκλεισαν, με δάκρυα, σε μαυσωλείο λαμπρό,
με ρόδα στο κεφάλι και στα πόδια γιασεμιά -
έτσ' η επιθυμίες μοιάζουν που επέρασαν
χωρίς να εκπληρωθούν, χωρίς ν' αξιωθεί καμιά
της ηδονής μια νύχτα, ή ένα πρωί της φεγγερό.


Τρώες

Είν' η προσπάθειές μας, των συφοριασμένων
είν' η προσπάθειές μας σαν των Τρώων.
Κομμάτι κατορθώνουμε, κομμάτι
παίρνουμ' επάνω μας κι αρχίζουμε
νάχουμε θάρρος και καλές ελπίδες.

Μα πάντα κάτι βγαίνει και μάς σταματά.
Ο Αχιλλεύς στην τάφρον εμπροστά μας
βγαίνει και με φωνές μεγάλες μάς τρομάζει.

Είν' η προσπάθειές μας σαν των Τρώων.
Θαρρούμε πως με απόφασι και τόλμη
θ' αλλάξουμε της τύχης την καταφορά,
κ' έξω στεκόμεθα ν' αγωνισθούμε.

Αλλ' όταν η μεγάλη κρίσις έλθει,
η τόλμη κ' η απόφασίς μας χάνονται, 
ταράττεται η ψυχή μας, παραλύει.
Κι ολόγυρα από τα τείχη τρέχουμε
ζητώντας να γλιτώσουμε με την φυγή.

Όμως η πτώσις μας είναι βεβαία. Επάνω,
στα τείχη, άρχισεν ήδη ο θρήνος.
Των ημερών μας αναμνήσεις κλαιν κ' αισθήματα.
Πικρά για μας ο Πρίαμος κ' η Εκάβη κλαίνε.


Φωνές

Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες
εκείνων που πέθαναν, ή εκείνων που είναι
για μας χαμένοι σαν τους πεθαμένους.

Κάποτε μες στα όνειρά μας ομιλούνε,
κάποτε μες στην σκέψι τες ακούει το μυαλό.

Και με τον ήχο των για μια στιγμή επιστρέφουν
ήχοι από την πρώτη ποίησι της ζωής μας - 
σα μουσική, την νύχτα, μακρυνή, που σβύνει. 




Και πόσα ακόμα  απ' τα σοφά και μοναδικά δημιουργήματά του θα μπορούσε κανείς να τιμήσει... Επέλεξα προς το παρόν αυτά, από τα οποία ξεχωρίζω περισσότερο τα: "Σοφοί δε προσιόντων", "Η Σατραπεία", "Όσο μπορείς", χωρίς να μειώνω στο ελάχιστο τα υπόλοιπα ή άλλα αγαπημένα που δεν παρέθεσα εδώ.

                              Κ. Π. Καβάφη, Ποιήματα (1896-1918)
                                     Ίκαρος Εκδοτική Εταιρία 1963
                                     Πρώτη τυποποιημένη έκδοση










Καλή συνέχεια σε όλους!
Με τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς 
του ιδιαίτερου ποιητή μας 
να αποτελούν τον φάρο για τις εορταστικές μέρες, 
στις οποίες εισαγόμαστε σιγά-σιγά... 
δίχως καν να το πάρουμε είδηση!





8 σχόλια:

  1. Καλησπέρα Γλαύκη. Ποιήματα βλέπω σήμερα και μάλιστα εκλεκτές επιλογές από έναν τεράστιο δημιουργό μας.
    Σίγουρα, όπως λες, οι αναφορές αυτές ότι καλύτερο να φωτίσουν τις μέρες που έρχονται.
    Τις καλησπέρες μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ένα να έπαιρνε ο καθένας μας από όσα παρουσιάζει με τον μοναδικό του τρόπο ο Καβάφης, θα ήταν μεγάλο κέρδος!
      Καλή συνέχεια, Γιάννη μου!

      Διαγραφή
  2. Άσβεστη λύχνος αυτές οι φωνές!!!

    Καλημέρα Γλαύκη μου ♥

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι οι φωνές που δεν θα πρέπει με τίποτε να περάσουν στη λήθη. Και όσοι δεν έτυχε να τις ακούσουν, επιβάλλεται να έχουν τα αυτιά τους, έστω για λίγο, την εμπειρία τους!
      Να είσαι καλά, Ελένη μου!

      Διαγραφή
  3. Δίκιο έχεις, αντί για φωτάκια και δεντράκια, ας φωτιστούμε απ' τους ποιητές μας. Είναι η μόνη μας παρακαταθήκη. Εξαιρετικά αποσπάσματα με τη μουσική επένδυση που επέλεξες Γλαύκη μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κοιτά να δεις τι κάνω, Μαρία μου. Τώρα που είναι νωρίς ακόμα για την εορταστική περίοδο, θέτω τους πιο δύσκολους προβληματισμούς. Όσο θα πλησιάζουμε προς τις γιορτές θα ελαφρύνω επίτηδες την κατάσταση φέτος. Θα είναι πιο λουσάτες οι γιορτινές αναρτήσεις για πρώτη φορά και με πιο ήπιους προβληματισμούς (χωρίς αυτούς δεν υπάρχουμε ορισμένοι...;-) ). Έχουμε ανάγκη και από λίγη μαγεία, ελαφράδα και ρομαντισμό, κορίτσι μου, για να βρίσκει ηρεμία και χαρά η ψυχή μας, αλλιώς θα καταλήξουμε μονότονοι, μίζεροι και βαρετοί και για εμάς και για τους άλλους. Όλα χρειάζονται σε τούτη την ζωή, όσο είναι δυνατόν με μέτρο, μμμ, και κάποιες φορές με πάθος και υπερβολή, γιατί κι αυτά έχουν την ομορφιά τους και την αξία τους.
      Σ' ευχαριστώ!

      Διαγραφή
  4. Το «Οσο μπορεις» είναι το πιο αγαπημενο ποιημα του Καβαφη. Λιγοτερο ως ποιημα αλλα περισσοτερο ως ενας τροπος ζωης. Ακομη θυμαμαι τη πρωτη φορα που το διαβασα και την βαθια εντυπωση που χαραξε μεσα μου. Οατν καμια φορα για καποιο λογο παρεκτρεπομαι το ξαναφερνω στη μνημη μου και με βοηθαει να ξαναεπιστρεψω στην αφετηρια.
    Βεβαια ποτε δεν μου αρεσε να περιφερομαι "μες στη πολλη συναφεια του κοσμου".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Είναι πράγματι μια δυνατή πυξίδα τούτο το ποίημα και μακάρι να την ακολουθούσαν οι περισσότεροι άνθρωποι, αφού έτσι ο κόσμος θα ήταν πιο όμορφος, πιο δημιουργικός, ίσως πιο ευφάνταστος.

    Ναι, ούτε κι εμένα μου άρεσε ποτέ να περιφέρομαι όπως κι εσύ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σε ευχαριστώ που αφιέρωσες χρόνο να διαβάσεις τις σκέψεις μου.