Υπάρχουν τέτοιοι λόγιοι σήμερα;

Η ανησυχία του πνεύματος οδηγεί σε διαρκή αναζήτηση και συχνά σε σημαντικές ανακαλύψεις. Αυτό απέδειξαν δύο σπουδαίοι άνθρωποι, οι οποίοι ήταν οι μόνοι - από όσους ασχολήθηκαν - που δεν είχαν πανεπιστημιακό τίτλο συναφή με το αντικείμενο έρευνάς τους. Φυσικά αυτό δεν στάθηκε εμπόδιο στην πορεία τους μέχρι το τέλος. Πρόκειται για τον Μάικλ Βέντρις (κλικ) και τον Κωνσταντίνο Κτιστόπουλο. Κατάφεραν να φτάσουν στο ίδιο περίπου αποτέλεσμα μέσα από διαφορετικούς δρόμους, αποκρυπτογραφώντας την περίφημη Γραμμική Β΄.

Όλοι γνωρίζουν για τον Βέντρις και ίσως για μερικούς ακόμα ξένους ερευνητές της Γραμμικής Β΄ . Πόσοι όμως έχουν ακούσει για τον Κωνσταντίνο Κτιστόπουλο; Έναν υποδειγματικό λόγιο, όπως χαρακτηρίζεται στο κείμενο που σας παραπέμπω στη συνέχεια, ο οποίος δεν έγινε γνωστός στην χώρα του, διότι το σπάνιο του χαρακτήρα του δεν επέτρεπε την αυτοπροβολή του, αλλά δυστυχώς και ο τόπος του αποσιώπησε τη συμβολή του.


« Η συμβολή του Κτιστόπουλου στην «κοινή» προσπάθεια προκύπτει και από τη συχνή και ιδιαίτερη μνεία που κάνει σ’ αυτόν ο Βέντρις στις σημειώσεις του και από την αλληλογραφία των δύο ανδρών.»

« Ο Κτιστόπουλος είχε πολύχρονη αλληλογραφία με τον Βέντρις και με μια άλλη σημαντική ερευνήτρια, την Κόμπερ, και ήταν από τους πρώτους, αν όχι ο πρώτος, που πίστεψε ότι η εξαντλητική στατιστική ανάλυση των διαθέσιμων πινακίδων θα μπορούσε να οδηγήσει σε σωστά συμπεράσματα. Έτσι ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη θέση που είχε κάθε συλλαβόγραμμα μέσα στις λέξεις της γραμμικής Β και ίσως είναι ο πρώτος που αντιστοίχισε το σύμβολο «διπλούς πέλεκυς» με το φωνήεν α [4]. Η συνεισφορά του έχει αποτυπωθεί σε άρθρα και βιβλία, όπως τα: “Contribution to the problem of the Minoan script” (1945), “L’ énigme minoenne” (1949), “Preliminary remarks on the inscriptions of Pylos” (1951), “Recherches sur les mots minoens” (1952), “Statistical data on Minoan words” (1953), «Περί την ανάγνωσιν της μινωϊκής γραφής» (1955), “Relations entre linéaire A et linéaire B” (1958) [3,4].»

«Μετά την ανακοίνωση της αποκρυπτογράφησης, οι ενδιαφερόμενοι για την μυκηναϊκή επιγραφική άρχισαν να οργανώνονται. Ο Κτιστόπουλος ήταν ο μόνος Έλληνας που δικαιωματικά κλήθηκε για να συμμετάσχει στο διεθνές συνέδριο που έλαβε χώρα στο προάστιο του Παρισιού Gif-sur-Yvette από 3 έως 7 Απριλίου 1956. Συμμετείχε μάλιστα με δύο σημαντικές ανακοινώσεις: η μία με τίτλο Changements de terminaison en lineaire B (Μεταβολές καταλήξεων στη Γραμμική Β), και η άλλη Relations entre lineaire A et lineaire B (Σχέσεις μεταξύ Γραμμικής Α και Β). Για την σπουδαιότητα του συνεδρίου αρκεί να αναφέρουμε ότι εκείνοι που συμμετείχαν, καθηγητές, υφηγητές, διδάκτορες, διέπρεπαν ή διέπρεψαν αργότερα ο καθένας στον τομέα του. Οι μόνοι που δεν διέθεταν κάποιο πανεπιστημιακό τίτλο έστω κάπως σχετικό με το αντικείμενο, ήταν ο αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής Βέντρις που ήταν αρχιτέκτονας -από σχολή μάλιστα μη πανεπιστημιακή- και ο Κτιστόπουλος, πτυχιούχος νομικής. Γι αυτό ο Βέντρις αισθάνονταν με τον Κτιστόπουλο μεγαλύτερη οικειότητα απ’ ότι με τους άλλους επαγγελματίες φιλόλογους. Ο Βέντρις συνομιλούσε με τους υπόλοιπους συνέδρους στη γλώσσα τους με τον καθένα, ενώ με τον Κτιστόπουλο στα νέα ελληνικά τα οποία στο μεταξύ είχε μάθει.» 


Πηγή :
Α. Robinson, «Ο άνθρωπος που αποκρυπτογράφησε τη Γραμμική Β», εκδόσεις Πατάκη, 2003 (από το περιεχόμενο, στην ελληνική έκδοσή του, παράρτημα: «Μάικλ Βέντρις και Κ.Δ. Κτιστόπουλος» του Χαράλαμπου Ε. Μαραβέλια)

Αξίζει να δει κανείς περισσότερα στοιχεία για τη ζωή και το έργο του Κωνσταντίνου Κτιστόπουλου, επίσης τι έγραψε ο Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος για εκείνον, καθώς και για την ενασχόλησή του με την ποίηση και τις μεταφράσεις.από τις παρακάτω πηγές (κλικ εκεί) :

Ø Κωνσταντίνος Κτιστόπουλος. Ένας υποδειγματικός λόγιος
του καθηγητή του ΑΠΘ Κωνσταντίνου Λ. Κατσιφαράκη

Ø Βικιπαίδεια, Κωνσταντίνος Κτιστόπουλος 



« Ο Κωνσταντίνος Κτιστόπουλος αποτελεί κατά τη γνώμη μου πρότυπο ανθρώπου και επιστήμονα, με τη φιλομάθειά του, το ευρύ πνεύμα του, την ποικιλία του πνευματικού του έργου, την φιλοπατρία του, την εργατικότητά του, την ευγένειά του, την διάθεση για προσφορά όπου και αν εργάσθηκε, με ό,τι κι αν καταπιάστηκε. Μας δίνει ένα παράδειγμα που τόσο χρειαζόμαστε, για το πώς μπορούμε να βγούμε από τη σημερινή κρίση.»                                            
                                 Κωνσταντίνος Λ. Κατσιφαράκης                                       

Μουσικήν ποίει

Ευτυχισμένος κείνος που σε νοιώθει…
Λαχτάρες, πίκρες, φαντασίες, πόθοι
Κάθε χαρά του ανθρώπου κι αγωνία
Στους ιερούς ρυθμούς σου, Αρμονία
Χρώμα, παλμό κι όψιν αιώνια παίρνει.
Σε κόσμους άλλους τους πιστούς σου φέρνει
Των προφητών σου η θεϊκή μανία.
Άστραψε φως: η ενάτη Συμφωνία!

              Κωνσταντίνος Κτιστόπουλος

@ Είμαι ευτυχής που ήρθα σε επαφή με το έργο του, σε νεαρή ηλικία, μέσω του γιου του, Δημήτριο Κ. Κτιστόπουλο, τον οποίο γνώρισα από ένα κοινό πολύ κοντινό μας πρόσωπο. Είχα εντυπωσιαστεί βλέποντας την τεράστια βιβλιοθήκη του και τα χειρόγραφά του, όμως είχα περισσότερο συγκινηθεί από τις περιγραφές σχετικά με το πρόσωπό του. Ο αφανής και σεμνός λόγιος, ευγενικός και πράος άνθρωπος, που ήταν πάντα χαμένος πίσω από το αγαπημένο του γραφείο σ’ έναν δικό του μοναδικό κόσμο θαυμάτων, μα που ήξερε να προσφέρει στην κοινωνία.
Η ανησυχία μου τότε, και για μεγάλο διάστημα, ήταν αν όλα αυτά τα βιβλία και τα χειρόγραφα θα περνούσαν σε κάποια καλά χέρια. Τελικά έτσι έγινε, όπως αναφέρουν τα κείμενα στα οποία κάνω παραπομπές.
Είμαι όμως διπλά ευτυχής που έχω έναν μικρό αριθμό βιβλίων της βιβλιοθήκης του στα δικά μου ράφια. Σπάνιες παλιές εκδόσεις, ίσως η σπανιότητά τους για μένα έχει να κάνει περισσότερο με το ότι έχουν μέσα σημειώσεις δικές του και του γιου του. Σε κάθε επίσκεψη σπίτι του έπρεπε να πάρω οπωσδήποτε κάποια που θα επέλεγα και συνήθως σχετικά με την εκπαιδευτική μου ιδιότητα, όπως με παρότρυνε ο ήδη ηλικιωμένος πια γιος του. Έτσι, για να πιάσουν τόπο, έλεγε.

 Αφιερωμένο, λοιπόν, στον "Κωστή", 

όπως τον αποκαλούσαν οι φίλοι του!