Σάββατο 13 Ιανουαρίου 2024

"Από τη μετατροπή του τίποτε σε κάτι"

Πρότασή μου με αυτή την ανάρτηση είναι η γλυκιά μα και γόνιμη πάλη με έναν χείμαρρο λέξεων, νοημάτων και αισθήσεων, που πάντα μόνο λίγο καλύτερους μπορεί να μας βγάλει...

Την πρόσκληση-πρόκληση μάς την προσφέρει ο Ελύτης μέσα από το τελευταίο του έργο - το οποίο εκδόθηκε δύο χρόνια μετά τον θάνατό του - με τίτλο "Εκ του Πλησίον" (1998).  Ακολουθούν κάποια αποσπάσματα. 

Όποιος επιθυμεί μπορεί να σημειώσει τους στίχους (ακόμη κι έναν) που τον παίδεψαν ή... τους παίδεψε περισσότερο και ίσως να αναφέρει για ποιο λόγο...


ΕΚ ΤΟΥ ΠΛΗΣΙΟΝ (1998)

ΤΩΝ ΘΕΣΠΕΣΙΩΝ ΟΜΗΡΟΣ ΚΙ ΑΣ ΠΕΝΟΜΑΙ
ΓΛΥΚΙΑ Η ΖΩΗ ΚΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΑΝΕΜΟΚΥΚΛΙΣΤΟΣ

Κάποτε πρέπει και να παίρνει ανάσα ο άνεμος.
Μην ανησυχείς. Υπάρχει πάντα μια δεύτερη τύχη που ακολουθεί πί-
σω απ’ την πρώτη. Αρκεί να ξέρεις να περιμένεις παρά έναν ή δύο
αιώνες, ενίοτε.
Φθόγγοι Πομπηίας υποχθόνιοι μαζί με κατά καιρούς καταρρέουσες
λέξεις από τον Δάντη έως τον Ungaretti σ’ ένα εικοσιτετραώρου
διαρκείας ηλιοβασίλεμα, παρισταμένης πάντοτε και της σελήνης,
γίνονται τα προσκόμματα στην απόφαση της ανθρωπότητας να θέσει
τέρμα στην ιστορία της.
Μες στον βαθύ ουρανό
Κάθε βουνό κι η υπογραφή του.
Το νερό της ομοιότητας δεν άλλαξε, ούτε το δέρμα της ηλικίας. Ο
Ξενοφών τυγχάνει εξάδελφός μου και η μικρή Ασία ομοεθνής. Κατά
τ’ άλλα, πραγματικά τρώω περγαμόντο για να ξημερώσει και γράφω
ποιήματα ώστε να ερωτεύομαι σωστά.
Να χαράζεσαι στη ζωή τόσο προσεκτικά, που να μη ματώνει ποτέ η
ευλάβεια.


ΤΗΣ ΛΕΠΡΑΣ ΠΡΩΤΟ ΣΥΜΠΤΩΜΑ ΤΟ ΧΡΗΜΑ. ΣΩΡΕΥΕΙ
Ο ΦΙΛΑΡΓΥΡΟΣ ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ ΚΑΙ ΧΑΙΡΕΤΑΙ

Στις Κυκλάδες οι μικρές εκκλησίες αφθονούν και λάμπουν όπως τα
βότσαλα. Αλλού πουθενά χριστιανοί δεν εφάνηκαν ποτέ τόσο ειδω-
λολάτρες. Και είναι με το μέρος τους ο Θεός.
Το πινέλο του ζοφερού δεν πιάνει ποτέ στο μαύρο
Χρειάζονται αλήθειες, ακόμη και για να πεις ψέματα.
Παρά λίγα σκαλοπάτια οι κουτοί των αισθήσεων θα μπορούσαν να
γεννήσουν σαν μικρό αγοράκι μιαν ολόκληρη άνοιξη.
Μην ακούτε τον Armstrong. Η μυρωδιά του φεγγαριού θα πρέπει να
είναι κάτι ανάμεσα παλαιό φιλί και αιθέριο έλαιο κυπαρισσώνων.
Οι ιδέες είναι σαν τα φαντάσματα, περνάς ανάμεσά τους κι αυτά εξα-
κολουθούν να υπάρχουν. Τις κλοτσάς, κι εκείνες δεν σαλεύουν! Εάν
δεν τους λείψεις εσύ, δεν πρόκειται να λείψουν ποτέ.
Η ελευθερία έχει δύο κοφτερές όψεις, όπως τα παλιά ξυραφάκια.


ΑΜΑΘΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΚΟΜΗ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΥ Ο ΠΑΡΑ
ΠΟΤΑΜΟΣ ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΚΙ ΑΡΓΕΙ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ

Όπως και να το κάνεις, ένα κομμάτι «πάντοτε» στον άνθρωπο θα
υπάρχει.
Τράβα μόνος σου ο ίδιος κι όσο πιο δυνατά μπορείς το σχοινί που
ανεβάζει το καλαθάκι σου στα πιο εμπιστευτικά σου Μετέωρα.
Ω δύσβατη, δύσβατη ζωή, από ποιο σοκάκι γίνεται κανείς να σε πε-
ράσει!
Επειδή και η φύσις δίγλωσση μοιάζει να είναι, και με τη λέξη θάνα-
τος πεθαίνουν όλοι, αλλά στα ψέματα.
Ο καλύτερος αγωγός θερμότητας είναι η λύπη. Γι’ αυτό βλέπεις να
καίνε κάθε μέρα οι καμινάδες, χωρίς να φαίνεται πουθενά καμιά
φωτιά.
Οι κακοί ποιητές τρέφονται από τα γεγονότα, οι μέτριοι από τα
αισθήματα, και οι καλοί από τη μετατροπή του τίποτε σε κάτι. Το εκ
του μη όντος ον λογαριάζει.
Να πετύχεις μονόλογο σε όλες τις διαλέκτους του τρεχούμενου νερού.


@ Και η μουσική αξίζει...
 

 

 
 

4 σχόλια:

  1. "Να χαράζεσαι στη ζωή τόσο προσεκτικά, που να μη ματώνει ποτέ η ευλάβεια".
    Kαι κάπως έτσι μετουσιώνεσαι από "τίποτε σε κάτι"...
    Και τι υπέροχο απόσπασμα που διάλεξες, Γλαύκη μου. Κάθε λέξη και μια έκρηξη μέσα μας.
    Καλή νέα εβδομάδα να έχεις!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νομίζω, Μαρία μου, επέλεξες τον πιο ουσιαστικό στίχο!
      Πιο απρόσιτος σε τούτο το δημιούργημά του ο Ελύτης, όμως ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Αξίζει να το παιδέψει κανείς.
      Σε φιλώ, κορίτσι μου!

      Διαγραφή
  2. Η ποίηση του Ελύτη, δεν μπορώ να πω εγώ ότι την καταλαβαίνω πλήρως και όχι γιατί δεν είναι στοχαστική και με πολλά νοήματα αλλά ίσως δεν έχω την αρκετή μόρφωση Γλαύκη μου. Κράτησα αυτό...
    "Οι κακοί ποιητές τρέφονται από τα γεγονότα, οι μέτριοι από τα
    αισθήματα, και οι καλοί από τη μετατροπή του τίποτε σε κάτι"
    ήταν αυτό που όταν το διάβασα είπα!
    Πω πω τι έγραψε ο άνθρωπος!
    Αυτά από μένα μέχρι την επόμενη φορά που θα τα πούμε, να είσαι καλά και να περνάς όμορφα με ότι κάνεις! 🤗

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ρούλα μου, στην ποίηση δεν τόσο απαραίτητη η μόρφωση μα το πώς θα μιλήσει στην ψυχή του εκείνου που θα έρθει σε επαφή μαζί της. Από κάθε εργο ο καθένας έχει ένα λάβει κάτι διαφορετικό, χωρίς απαραίτητα να αναλύσει και να εξηγήσει κάθε στίχο χωριστά. Και το συγκεκριμένο έργο του Ελύτη είναι από τα πιο δύσκολα να προσεγγίσει ο αναγνώστης.
      Στάθηκες πάντως σε έναν πολύ χαρακτηριστικό στίχο που λέει αλήθειες!
      Εύχομαι τα καλύτερα και για σένα!

      Διαγραφή

Σε ευχαριστώ που αφιέρωσες χρόνο να διαβάσεις τις σκέψεις μου.