"Ζήλεια μου, ζήλεια μου... μίλα μου"

"Όταν παίρνω φόρα, φόρα κατηφόρα

κι ο Θεός ο ίδιος δε με σταματά"

Μας λένε οι στίχοι που τραγουδά η Χαρούλα για τη ζήλεια...

Ποιος ζηλεύει, παιδιά;

Σε μια τέτοια ερώτηση όλοι σφυρίζουν δήθεν αδιάφορα. Υπάρχει άραγε κανείς που να μην έχει αισθανθεί αυτό το ισχυρό συναίσθημα, σαν την αγάπη ένα πράμα, όπως λέει στη συνέχεια και το τραγούδι;

Η ζήλεια είναι συναίσθημα που υπάρχει, όπως όλα τα άλλα, και από φυσιολογικό ενδέχεται να καταλήξει σε καταστροφικό. Το ζήτημα είναι πότε ξεφεύγει η κατάσταση και εξελίσσεται σε κάτι ψυχοφθόρο για τον ίδιο που την αισθάνεται μα και για τον αποδέκτη συμπεριφορών, οι οποίες την έχουν ως αιτία.

Όλα ξεκινούν από τη στιγμή που ο άνθρωπος μπαίνει στη διαδικασία της σύγκρισης του εαυτού του με τους άλλους. Κάτι τέτοιο εμφανίζεται όταν το άτομο θεωρεί ότι έχει ελλείψεις σε στοιχεία της προσωπικότητάς του, σε υλικά αγαθά ή σε ό,τι άλλο μπορεί να σκεφτεί κανείς μέσα από την ζωή.

Ουσιαστικά κοιτά το μέσα του και γνωρίζει τι υπάρχει εκεί και ταυτόχρονα το έξω των άλλων, έχοντας άγνοια για τον εσωτερικό κόσμο τους. Όμως και οι άλλοι κάνουν ακριβώς το ίδιο. Ένα χαμόγελο για παράδειγμα δε σημαίνει ότι χαμογελά και η ψυχή. Ό,τι παρουσιάζεται προς τα έξω μπορεί να είναι ψεύτικο. Οπότε τι νόημα έχει να ζηλεύει κανείς οτιδήποτε μόνο φαίνεται και πιθανόν δεν είναι.

Δε λαμβάνεται υπόψη πως κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και μοναδικός, μη συγκρίσιμος με κανέναν. Συνηθίζουμε, δυστυχώς, όλοι να περνάμε σε τέτοιες συγκρίσεις διαρκώς, ακόμα και όταν έχουμε γνώση. Πάντα κυριαρχεί και καθοδηγεί  ο φόβος μη τυχόν και φανούμε "λίγοι" σε σχέση με τους άλλους ή κατώτεροι των περιστάσεων.

Όποιος ζει με τη ζήλεια, ζει ψεύτικα, διότι προσπαθεί να υποκριθεί κάτι που δεν είναι, να κάνει πράγματα που δεν μπορεί να χειριστεί. Βγαίνει έξω από τη φύση του και το αποτέλεσμα είναι να μοιάζει τεχνητό κατασκεύασμα. Διαρκώς μιμείται και ανταγωνίζεται τους άλλους. Υποφέρει, ζώντας στην κόλαση.

Οι άλλοι δεν του φταίνε σε τίποτα, καθώς εισπράττουν κακία με πολλούς και διάφορους τρόπους είτε λεκτικά είτε έμπρακτα. Αυτός που ζηλεύει στην ουσία φτάνει να βασανίζει, εκτός από τον εαυτό του, και τους γύρω του.
Η κλίμακα της κακίας είναι εκτενής, αφού μπορεί να δηλώνεται για παράδειγμα στον εργασιακό χώρο, όπου ο ζηλιάρης θα βάζει συχνά τρικλοποδιές στη δουλειά εκείνου που έχει βάλει στόχο έως τη ζήλεια σε υπέρτατο βαθμό που οδηγεί ακόμα και στην καταστροφή περιουσιών ή χειρότερα στην αφαίρεση της ζωής κάποιου. 

Η ζήλεια στον έρωτα είναι ίσως η πιο δικαιολογημένη, πάντα μιλώντας για τη "φυσιολογική" και όχι εκείνη που διαλύει τις σχέσεις, αφού πρώτα έχει κάνει μαρτύριο τη ζωή όλων. "Φυσιολογική" με την έννοια ότι κανένας δε θέλει να χάσει με οποιοδήποτε τρόπο το ταίρι που αγαπά. Γενικά οι αιτίες της ερωτικής ζήλειας είναι θα λέγαμε δύο. Η  μία είναι η ανάγκη ελέγχου μην απατήσει και η δεύτερη είναι η έλλειψη αυτοεκτίμησης που εξωτερικεύεται με την κτητικότητα. Το θέμα είναι όλα αυτά να μην οδηγούν στη συσσώρευση θυμού, ο οποίος θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε βίαιες συμπεριφορές ή αυτοκαταστροφικές, ανάλογα με τον χαρακτήρα του καθενός. Και οι δύο πλευρές - ζηλιάρης και αποδέκτης - μέσα από μια καθημερινή τέτοιου είδους πραγματικότητα εμφανίζουν στο τέλος άγχος και μελαγχολία, γιατί ο ζηλιάρης αισθάνεται έντονα την έλλειψη εμπιστοσύνης και ο άλλος την πίεση και τον εγκλωβισμό.

Για να αποφευχθεί η ζήλεια σε κάθε περίπτωση είναι καθοριστική η προσωπική εργασία που κάνει ο καθένας με τον εαυτό του. Να μεγαλώσει, να γίνει πιο αυθεντικός άνθρωπος. Να κοιτάξει μέσα του και να δει αυτό ακριβώς που είναι, να το αγαπήσει και να το σεβαστεί. Θα σταματήσει η κακία, όταν αρχίσει να μεγαλώνει τους εσωτερικούς θησαυρούς του. Μόνο τότε θα ανοίξει η πόρτα του παραδείσου και θα γλιτώσει από την κόλαση με τα βασανιστήριά της, όπως θα γλιτώσουν και οι υπόλοιποι που δε φταίνε. 
Εξάλλου, η πόρτα του παραδείσου ήταν πάντα ανοιχτή, αλλά δεν την έβλεπε.