Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2016

Αποχαιρετώντας τη θάλασσα με Καββαδία


Έφτασε η εποχή που αποχαιρετάμε σιγά-σιγά την θάλασσα, δίνοντάς της ραντεβού για το επόμενο καλοκαίρι. Κάποιοι την τιμούν ακόμα με μικρές επισκέψεις τους, στα κλεφτά, τα τελευταία Σαββατοκύριακα, όμως από εδώ και πέρα αυτές οι μικρές αποδράσεις θα τείνουν να εκλείψουν, λόγω των σχολικών υποχρεώσεων κυρίως, οι οποίες θα αρχίσουν σταδιακά να αυξάνονται. Πού χρόνος μετά! Και ο καιρός όσο περνούν οι ημέρες όλο και θα ψυχραίνει, τα χρώματα της φύσης και της θάλασσας θα ξεθωριάζουν στα μάτια μας, καθώς θα κλεινόμαστε πιο πολλές ώρες στα σπίτια μας ακολουθώντας λίγο τυφλά τις προσταγές της καθημερινής μας ρουτίνας.


Σκεφτόμενη όλα αυτά, και πιο πολύ τον αποχαιρετισμό της θάλασσας και της απόλαυσής της, ήρθε στον νου μου αυτόματα ο ποιητής που την χόρτασε και την αγάπησε με πάθος όσο κανένας άλλος, ο Νίκος Καββαδίας. Ο ποιητής που είδε τον κόσμο έξω από κάθε εγωκεντρική ματιά, όπου για εκείνον "ο κόσμος είναι γοητευτικός γιατί υπάρχουν οι άνθρωποι, η μεγάλη ανθρωπότητα, το εξελιγμένο αυτό κομμάτι της φύσης που αγωνίζεται ενάντια στη φύση και δημιουργεί την ζωή και το πνεύμα. Παλεύει και ματώνει και νοσταλγεί, αλλά δεν φεύγει ποτέ από τον αγώνα γιατί αυτός είναι πάθος δυνατό σαν την μοίρα." (Ασημάκης Πανσέληνος, περιοδικό «Ελεύθερα Γράμματα»/αρ. 61/1η Μαρτίου 1947)


Επέλεξα ένα ποίημα που αγαπήθηκε πολύ από τους αναγνώστες του Καββαδία, με τον δωρικό τίτλο "Γυναίκα" ένα θεμελιακό ποίημα, καθώς αποτελεί τη σύνοψη όσων αναφορών έχουν γίνει από τον ποιητή σε άλλα έργα του για την μορφή της γυναίκας. Στη ποίησή του η αρχέγονη παρουσία της δαμάζει τα στοιχεία της φύσης (έμβια και άβια) και της προσφέρει την απόλυτη σχεδόν ελευθερία να πετύχει το ακατόρθωτο. 
Ας πάρουμε, λοιπόν, μέρος της μοιραίας δύναμής της, για να συνεχίσουμε  με θάρρος και έμπνευση την καθημερινή διαδρομή μας!




Γυναίκα

Χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία.
Παίξε στον άνεμο τη γλώσσα σου και πέρνα.
Αλλού σε λέγανε Γιουδήθ, εδώ Μαρία.
Το φίδι σκίζεται στο βράχο με τη σμέρνα.

Από παιδί βιαζόμουνα, μα τώρα πάω καλιά μου.
Μια τσιμινιέρα με όρισε στον κόσμο και σφυρίζει.
Το χέρι σου, που χάιδεψε τα λιγοστά μαλλιά μου,
για μια στιγμή αν με λύγισε, σήμερα δε με ορίζει.

Το μετζαρόλι ράγισε και το τεσσαροχάλι.
Την τάβλα πάρε, τζόβενο, να ξαναπάμε αρόδο.
Ποιος σκύλας γιος μας μούντζωσε κι έχουμε τέτοιο χάλι,
που γέροι και μικρά παιδιά μας πήραν στο κορόιδο;

Βαμμένη. Να σε φέγγει κόκκινο φανάρι.
Γιομάτη φύκια και ροδάνθη, αμφίβια Μοίρα.
Καβάλαγες ασέλωτο με δίχως χαλινάρι,
πρώτη φορά, σε μια σπηλιά, στην Αλταμίρα.

Σαλτάρει ο γλάρος το δελφίνι να στραβώσει.
Τι με κοιτάς; Θα σου θυμίσω εγώ που μ' είδες.
Στην άμμο πάνω σ' είχα ανάστροφα ζαβώσει
τη νύχτα που θεμέλιωναν τις Πυραμίδες.

Το τείχος περπατήσαμε μαζί το Σινικό.
Κοντά σου ναύτες απ' την Ουρ πρωτόσκαρο εβιδώναν.
Ανάμεσα σε ολόγυμνα σπαθιά στο Γρανικό
έχυνες λάδι στις βαθιές πληγές του Μακεδόνα.

Πράσινο. Αφρός, θαλασσινό βαθύ και βυσσινί.
Γυμνή. Μονάχα ένα χρυσό στη μέση σου ζωστήρι.
Τα μάτια σου τα χώριζαν εφτά Ισημερινοί
μες στου Giorgione το αργαστήρι.

Πέτρα θα του 'ριξα και δε με θέλει το ποτάμι.
Τι σου 'φταιξα και με ξυπνάς προτού να φέξει.
Στερνή νυχτιά του λιμανιού δεν πάει χαράμι.
Αμαρτωλός που δε χαρεί και που δε φταίξει.

Βαμμένη. Να σε φέγγει φως αρρωστημένο.
Διψάς χρυσάφι. Πάρε, ψάξε, μέτρα.
Εδώ κοντά σου, χρόνια ασάλευτος να μένω
ως να μου γίνεις Μοίρα, Θάνατος και Πέτρα.

                          Ινδικός Ωκεανός 1955 - Συλλογή Τραβέρσο 










14 σχόλια:

  1. έχω διαβάσει τον Καββαδία σε διαφορετικές ηλικίες κι έτσι οι αναγνώσεις μου είναι πολλαπλές.
    Μουσικά, εκτός από την κλασσική πια εκδοχή του Μικρούτσικου, με έχει αγγίξει ιδιαίτερα η προσέγγιση των Ξέμπαρκων.
    Ο καλύτερος αποχαιρετισμός αυτός, Γλαύκη μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν είχα ακούσει τη δουλειά των Ξέμπαρκων και μπορώ να πω ότι με εντυπωσίασε η προαπάθειά τους και νομίζω ότι ταιριάζει πιο πολύ στο πνεύμα του Καββαδία. Μια αέρινη ματιά!
      Σ' ευχαριστώ για την ενημέρωση! Μου αρέσει να μαθαίνω διαρκώς καινούρια πράγματα! Το απολαμβάνω!
      Φιλιά πολλά, Αλεξάνδρα μου!

      Διαγραφή
  2. Καλησπέρα Γλαύκη μου
    Κρατάμε το γαλάζιο της στην καρδιά
    σαν πολύτιμο πετράδι κι ακριβό αναμνηστικό!!1

    Σε φιλώ πολύ ♥

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τονωτική ένεση η ανάμνησή της σε στιγμές που θέλουμε να τα παρατήσουμε από την κούραση ή την απογοήτευση!
      Να είσαι καλά, Ελένη μου!

      Διαγραφή
  3. Πολύτιμοι στίχοι, κρύβουν τόσα πολλά ταξίδια στις θάλασσες που όργωσε ο ποιητής, τόσα νοήματα και τόσα αξιώματα. Πάντα λατρεμένος και μοναδικός στο είδος του. Είμαστε τυχεροί που έχουμε την παρακαταθήκη του.
    Δεν θα γινόταν καλύτερος αποχαιρετισμός στο καλοκαίρι.
    Την καλησπέρα μου Γλαύκη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ένας ποιητής που αγαπήθηκε κατά κύριο λόγο από τον ανδρικό πληθυσμό, όμως κέρδισε πολλούς πόντους με την αναγνώρισή του από το γυναικείο κοινό. Έτσι, αποδεικνύεται και η μοναδικότητά του!
      Να είσαι καλά, Μαράκι μου!

      Διαγραφή
  4. Αγαπώ τη θάλασσα πολύ!! αγαπώ τα ταξίδια!! όχι τόσο της πραγματικότητας αλλά της ψυχής!!
    Αγαπώ το Καββαδία γιατί ταξίδευε όχι μόνο το κορμί του αλλά κι η ψυχή του!
    Καλησπέρες Γλαύκη!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τι να κάνεις το ταξίδι του κορμιού, όταν η ψυχή είναι φυλακισμένη;
      Αξία καμιά κάθε βήματος...
      Την καλησπέρα μου, Ελένη!

      Διαγραφή
  5. Τι να αποχαιρετίσω; Εγώ ακόμα όχι δεν τη χόρτασα, δεν την είδα και τώρα με τις βροχές που έπιασαν δεν έχω και ελπίδα ! Ακόμα στο ένα μπανάκι είμαι το δόλιο!
    Όχι, δεν αποχαιρετώ ακόμα το καλοκαίρι! Ακόμα δεν έκανα διακοπές! αχαχαχαχα!
    Βρήκα χώρο να πω τον πόνο μου!
    Φιλί γλυκό Γλαύκη μου :)))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βρε δόλιο, μια χαρά έκανες και ήρθες να πεις τον πόνο σου! Γι' αυτό κάνουμε όλοι συντροφιά, για να μοιραζόμαστε τις χαρές μας, τις λύπες μας, τις απογοητεύσεις μας, τις ανησυχίες και αγωνίες μας!
      Μα κάτι προλαβαίνεις πριν κατέβη κι άλλο η θερμοκρασία...
      Κάνε μικρές διακοπές με άλλους τρόπους, ώστε να μην σε εμποδίζει το σύνδρομο στέρησης να συνεχίσεις τόσους μήνες που έχουμε μπροστά μας!
      Φιλιά πολλά, κορίτσι μου!

      Διαγραφή
  6. Η Θάλασσα θα είναι πάντα εκεί Γλαύκη. Σε κάθε εποχή με τη δική της εικόνα. Άλλοτε γαλήνια, χαδιάρα, νωχελική και ερωτική. Άλλοτε οργισμένη να λυσσομανά αγριεμένη δείχνοντας τη δύναμή της.
    Καλό θα είναι να κρατήσουμε την εικόνα της αλλά και την αίσθησή της κοντά μας όχι μονάχα για την εικόνα του καλοκαιριού αλλά και για την εικόνα της του χειμώνα.
    Καλή επάνοδο να ευχηθώ κορίτσι μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πολύ ποιητικά απέδωσες την εικόνα της θάλασσας και ήδη με ταξίδεψες πίσω σ' εκείνη!
      Μου αρέσει η εικόνα της και τον χειμώνα, μάλιστα μπορώ να πω ότι με μαγεύει ακόμα περισσότερο. Είναι ιδιαίτερα γοητευτική και δεν θέλω να πέρνω τα μάτια μου από πάνω της. Χάνομαι μέσα στη δύναμή της και την αγριάδα της!
      Να είσαι καλά, Γιάννη μου!

      Διαγραφή
  7. Δυσκολοι οι αποχαιρετισμοι σε οτι πολυ αγαπησαμε
    Στο επανιδειν

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σε ευχαριστώ που αφιέρωσες χρόνο να διαβάσεις τις σκέψεις μου.